Lakownica lśniąca, czyli REISHI – poznaj ich tajemnicę

Las często kojarzy się z tajemnicą i magią. Nigdy nie wiadomo co skrywa się w gęstwinie. Wchodząc do lasu, wczesnym rankiem, otaczając się dźwiękami szeleszczących liści i śpiewem ptaków, można czasem natknąć się na coś wyjątkowego. Coś, co skrywa w sobie sekret długowieczności, siłę i zdrowie. To właśnie tam, w dolnej części pni drzew liściastych, ukrywa się lakownica lśniąca, znana również jako grzyb Reishi.

Historia tego fascynującego grzyba sięga tysiącleci i jest spleciona z kulturami Dalekiego Wschodu. To właśnie tam, w sercu tradycyjnej chińskiej medycyny, grzyb Reishi zyskał reputację eliksiru zdrowia i długowieczności. Jednak tajemnica i magiczna moc tego grzyba szybko zaczęły rozprzestrzeniać się na całym świecie, przyciągając uwagę naukowców, miłośników i poszukiwaczy tajemniczych sekretów natury.

Grzyb Reishi jest znany nie tylko ze swojego niezwykłego wyglądu, ale także z potencjału do poprawy zdrowia i jakości życia. W tradycyjnej medycynie chińskiej nazywany jest “lakownicą nieśmiertelności” i często jest uważany za eliksir długowieczności. Ale co takiego kryje się w tym skromnym grzybie, który sprawia, że ​​ludzie na całym świecie używają go jako eliksiru dla swojego zdrowia?

Poznamy teraz bliżej grzyb Reishi – jego historię, właściwości zdrowotne oraz sposób, w jaki znalazł swoje miejsce w dzisiejszym świecie. Przedstawimy również, jak można go wykorzystać w codziennej diecie i suplementacji, aby czerpać z niego korzyści dla zdrowia. Lakownica lśniąca jest symbolem długowieczności i harmonii z naturą, a jej tajemnice czekają, aby je odkryć.

Czym jest lakownica lśniąca?

Lakownica lśniąca (Ganoderma lucidum (Curtis) P. Karst.), powszechniej zwana Reishi, to gatunek grzyba występującego w naturze, który jest szeroko używany w tradycyjnej medycynie chińskiej i japońskiej, gdzie jest uważany za eliksir zdrowia i długowieczności. To grzyb, który rośnie na drzewach, zwłaszcza na drzewach liściastych.

Jak wygląda lakownica?

Reishi, ma charakterystyczny wygląd, który pomaga go odróżnić od innych grzybów. Kapelusz jest płaski, twardy i ma kształt wachlarza. Jest on gładki i lśniący, stąd nazwa “lśniąca”. Zazwyczaj osiąga średnicę od 8 do 20 cm. Niektóre osobniki mogą być większe. Kolor kapelusza może wahać się od czerwonego do brązowego, w zależności od gatunku i warunków wzrostu. Czasami kapelusz może być lekko pomarszczony. Grzyb ten wyrasta bez nóżki. Bezpośrednio przytwierdza się do drzewa lub drewna, na którym rośnie, przez grzybnię. Grzybnia jest często twarda i drewnopodobna. Po przekrojeniu grzyba Reishi można zauważyć, że ma gąbczastą i twardą wewnętrzną część. W zależności od wieku i stanu dojrzewania grzyba, jego wnętrze może być różnej barwy, od białej do brązowej.

Warto zaznaczyć, że grzyb Reishi jest rzadko spotykany w stanie dzikim i rośnie głównie w obszarach Azji Wschodniej, zwłaszcza w Chinach i Japonii. 

Lakownica lśniaca a lakownica żółtawa

Często można też spotkać nazwę lakownica żółtawa jest to ten sam gatunek grzybów co lakownica lśniąca, należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).

Jakie właściwości ma lakownica lśniąca? 

Lakownica lśniąca jest bogatym źródłem biologicznie aktywnych związków, takich jak polisacharydy, triterpenoidy, aminokwasy i inne składniki, które są przypisywane różnym korzyściom zdrowotnym. Dlatego jest dostępna w różnych formach, w tym jako suplementy diety, napoje, herbaty i ekstrakty. Ludzie stosują ją zarówno w celach leczniczych, jak i profilaktycznych. Jest też przedmiotem wielu badań naukowych, które sprawdzają jego potencjalne korzyści zdrowotne. Poniżej przedstawiamy niektóre z obszarów, w których badania sugerują, że grzyb Reishi może pomagać.

Wzmocnienie układu odpornościowego. Grzyb Reishi zawiera polisacharydy i inne związki, które wspomagają funkcjonowanie układu immunologicznego, pomagając organizmowi w zwalczaniu infekcji i chorób. Badania z 2002 roku wskazują, że główne działanie immunomodulujące substancji czynnych pochodzących z reishi obejmuje mitogenność i aktywację komórek układu odpornościowego, takich jak limfocytów T, makrofagów i komórek NK (ang. Natural Killer), co powoduje lepsze funcjonowanie całego układu immunologicznego.

Redukcja stresu i poprawa samopoczucia. Grzyb Reishi jest uważany za adaptogen, co oznacza, że pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem i regulować poziom kortyzolu (hormonu stresu). Osoby stosujące preparaty z grzybem Reishi często zgłaszają poprawę samopoczucia i redukcję objawów związanych ze stresem.

Poprawa funkcji wątroby. Badania wskazują, że lakownica lśniąca może wspomagać zdrowie wątroby i pomagać w jej regeneracji oraz detoksykacji. To właściwość szczególnie ważna, ponieważ wątroba jest kluczowym narządem zaangażowanym w procesy metaboliczne i oczyszczanie organizmu.

Redukcja stanów zapalnych. Lakownica lśniąca zawiera związki o właściwościach przeciwzapalnych, które pomagają w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie. Jest to korzystne w przypadku wielu schorzeń, w których stan zapalny odgrywa rolę.

Poprawa jakości snu. Badania z 2009 roku sugerują, że grzyb Reishi poprawia jakość snu, zmniejsza bezsenność i reguluje cykl snu.

Zdrowie serca. Istnieją dowody na to, że grzyb Reishi może wpływać na obniżenie ciśnienia krwi, kontrolowanie poziomu cholesterolu i poprawę ogólnego zdrowia serca.

Wsparcie układu oddechowego. Grzyb Reishi może mieć korzystny wpływ na układ oddechowy, pomagając w zwalczaniu objawów astmy i alergii.

Warto podkreślić, że skuteczność i bezpieczeństwo stosowania lakownicy lśniącej mogą się różnić w zależności od dawki, formy suplementu, indywidualnej reakcji organizmu, czy chorób współistniejących. Zawsze warto wybierać suplementy z pewnego źródła, z jak najmniejszą ilością substancji wypełniających i z jasno określoną dawką substancji aktywnych. Ponadto, włączenie zdrowego stylu życia i zrównoważonej diety znacznie wpływa na ogólny stan zdrowia.

Czy można bezpiecznie spożywać grzyby reishi?

Grzyb Reishi jest ogólnie uważany za bezpieczny w spożywaniu dla większości ludzi, zwłaszcza w umiarkowanych ilościach. Jednak istnieją pewne czynniki, które warto wziąć pod uwagę, aby upewnić się, że spożywanie grzyba Reishi jest bezpieczne. Należą do nich:

• Dawka. Jak większość suplementów i ziół, dawka jest kluczowa. Spożywanie grzyba Reishi w nadmiarze może prowadzić do działań niepożądanych. Zawsze trzymaj się zalecanych dawek na opakowaniu produktu.
• Reakcje alergiczne. Choć są one rzadkie, niektóre osoby mogą być uczulone na składniki grzyba Reishi i mogą doświadczać reakcji alergicznych. Jeśli masz historię alergii na grzyby lub inne substancje, bądź ostrożny i obserwuj swoje ciało po spożyciu grzyba Reishi.
• Interakcje z lekami. Grzyb Reishi może wpływać na metabolizm niektórych leków. Jeśli przyjmujesz jakieś leki, szczególnie przeciwzakrzepowe, leki obniżające ciśnienie krwi lub immunosupresanty, skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji grzybem Reishi.
• Okres ciąży i karmienia piersią. Brak jest wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa spożywania grzyba Reishi w okresie ciąży i karmienia piersią. Dlatego w takich przypadkach zawsze należy konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.
• Jakość produktu: Wybierając suplementy z grzybem Reishi, zwróć uwagę na jakość produktu. Wybieraj produkty od renomowanych producentów, które przeszły testy jakości i zawierają składniki o odpowiedniej czystości.
• Nadużywanie: Unikaj nadmiernego spożywania grzyba Reishi. Jak przy każdym suplemencie, z umiarem jest zawsze najlepiej.

Podsumowując, grzyb Reishi jest uważany za stosunkowo bezpieczny, ale ważne jest, aby stosować go z umiarem. Bezpieczeństwo i skuteczność mogą być różne dla różnych osób, dlatego ważne jest indywidualne podejście do suplementacji.

Grzyby reishi dla dzieci

Badania dotyczące stosowania grzyba Reishi u dzieci są ograniczone, ale istnieją pewne dowody sugerujące, że może być stosowany u dzieci w celu poprawy zdrowia i wsparcia układu odpornościowego. Poniżej przedstawiam kilka informacji opartych na badaniach:

Wspieranie układu odpornościowego. Grzyb Reishi jest znany ze swojego potencjału do wzmocnienia układu immunologicznego. Choć większość badań była prowadzona na dorosłych, niektóre badania sugerują, że składniki lakownicy lśniącej, takie jak polisacharydy, mogą mieć korzystny wpływ na odporność u dzieci.

Redukcja infekcji górnych dróg oddechowych. Badania przeprowadzone na dzieciach wskazują, że grzyb Reishi może pomagać w zmniejszeniu częstości infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienia i grypa.

Zmniejszenie alergii. Niektóre badania sugerują, że grzyb Reishi może pomóc w zmniejszeniu objawów alergii u dzieci, takich jak katar sienny i astma.

W badaniach nad bezpieczeństwem stosowania grzyba Reishi u dzieci, nie zgłoszono znaczących działań niepożądanych. Pewne badania sugerujące, że grzyb Reishi może być korzystny dla zdrowia dzieci, zwłaszcza w zakresie wsparcia układu odpornościowego i redukcji infekcji. Jednak zawsze warto zachować umiar i stosować się do zalecanych dawek. Można też stosowanie grzyba Reishi u dzieci omówić z lekarzem. Dawkowanie i forma suplementu mogą być dostosowane do wieku i indywidualnych potrzeb dziecka. Ponadto, jakość produktu jest kluczowa, więc należy wybierać produkty od zaufanych producentów.

Grzyby Reishi dla dorosłych

Większość badań nad potencjalnymi korzyściami zdrowotnymi grzyba Reishi prowadzona jest właśnie na osobach dorosłych. I tak jak wcześniej było omówione główne pozytywne rezultaty zauważa się we wsparciu układu immunologicznego, redukcji stresu i stanów niepokoju, poprawie jakości snu, jak też działań przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Największa ilość badań jest prowadzona na właściwościach przeciwnowotworowych substancji zawartych w grzybach Reishi, które hamują rozwój komórek rakowych. Badania z 2019 roku pokazują, że suplementacja reishi może być korzystna dla pacjentów chorych na raka poddawanych konwencjonalnej chemioterapii, czy radioterapii, a także pomóc poprawić funkcję odpornościową i złagodzić toksyczność konwencjonalnej terapii.

Jak smakuje grzyb Reishi?

Grzyb Reishi ma bardzo gorzki, charakterystyczny smak, jednak najczęściej spożywa się go w postaci sproszkowanej, ekstraktów lub suplementów.

Jak jeść grzyby Reishi?

Grzyby Reishi są odmianą jadalną, zazwyczaj trudną do spożycia ze względu na ich twardość i włóknistą teksturę. Dlatego są one zwykle dostępne w postaci suplementów diety, proszków, ekstraktów lub kapsułek, które można łatwo dodać do diety. Oto kilka sposobów, jak można spożywać grzyby Reishi:

• Suplementy diety. Najpopularniejszym sposobem spożycia grzybów Reishi jest przyjmowanie suplementów diety. Dostępne są w formie tabletek, kapsułek, płynów lub proszków. Przyjmowanie suplementu zależy od zaleceń producenta i dawki.
• Proszek z grzyba Reishi. Możesz dodać go do różnych potraw i napojów, takich jak smoothie, herbaty, kawy lub koktajle. Możesz również posypać nim owsiankę, jogurt czy musli.
• Herbata z grzybem Reishi. Możesz przygotować herbatę z grzybem Reishi, korzystając z suszonych owocników lub ekstraktów z grzybów. Wystarczy zagotować wodę i wrzucić suszone kawałki lub ekstrakt do wrzącej wody, a następnie gotować przez kilka minut. Herbata z grzybem Reishi ma charakterystyczny smak, który może wymagać dostosowania do osobistych preferencji.
• Kulinaria. Choć trudno jest przygotować grzyb Reishi w tradycyjny sposób, niektórzy ludzie eksperymentują z dodawaniem go do potraw w postaci startych lub posiekanych kawałków. Jednak ze względu na twardą i włóknistą teksturę, grzyby Reishi nie są powszechnie stosowane jako składnik kulinarnej kuchni.

Niezależnie od wybranej formy spożycia, zawsze warto zachować umiar oraz pamiętać, że jakość produktu ma znaczenie. Grzyby Reishi mają charakterystyczny smak, który może być inny niż inne grzyby, dlatego warto eksperymentować z różnymi sposobami przygotowywania i spożywania, aby znaleźć ten, który odpowiada twoim preferencjom smakowym.

Czy można samemu uprawiać grzybnię reishi?

Tak, jest możliwe aby samemu uprawiać grzyby Reishi w domowych warunkach. Istnieją zestawu do uprawy grzybni Reishi, które można zakupić online lub w sklepach z akcesoriami do uprawy grzybów. Oto ogólny przewodnik, jak to zrobić:

• Zestaw do uprawy grzybni Reishi. Pierwszym krokiem jest zakup zestawu do uprawy grzybni Reishi. Zestaw ten zawiera zazwyczaj wszystko, co potrzebne do rozpoczęcia procesu uprawy, w tym podłoże, które jest zakażone grzybnia Reishi, instrukcje oraz odpowiednie opakowanie. Możesz znaleźć różne rodzaje zestawów dostosowanych do różnych poziomów zaawansowania.
• Przygotowanie środowiska. Uprawa grzybni Reishi wymaga odpowiedniego środowiska. Konkretną temperaturę, wilgotność i oświetlenie dostosowuje się zgodnie z zaleceniami dostarczonymi w zestawie lub zgodnie z instrukcjami od dostawcy. Zazwyczaj grzyb Reishi jest uprawiany w pomieszczeniach, a nie na świeżym powietrzu.
• Założenie grzybni. W zestawie znajduje się zakażone podłoże grzybni Reishi. Zgodnie z instrukcjami, przesadza się to podłoże do odpowiedniego pojemnika lub worka, który dostarczony jest w zestawie. Następnie, jeśli to konieczne, przeprowadza się proces inkubacji, w którym grzybnia rośnie i kolonizuje podłoże.
• Warunki wzrostu. W tym momencie ważne jest utrzymanie odpowiednich warunków wzrostu, w tym utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotności, a także zapewnienie dostępu do odpowiedniego oświetlenia lub jego braku, w zależności od potrzeb grzyba Reishi.
• Czekanie na plon: Po okresie inkubacji grzyb Reishi zacznie wytwarzać owocniki. To są te charakterystyczne “kapelusze”, które są zbierane do spożycia. Okres oczekiwania na plon może wynosić kilka tygodni lub dłużej, w zależności od warunków i gatunku grzyba.

Uprawa grzybni Reishi w domu może być satysfakcjonującym projektem i pozwolić na cieszenie się świeżym grzybem Reishi w swojej diecie. Jednak warto dokładnie zapoznać się z instrukcjami dostarczonymi w zestawie do uprawy i przestrzegać zaleceń dotyczących warunków wzrostu, aby uzyskać najlepsze rezultaty.

Czy reishi obniża ciśnienie?

Grzyb Reishi jest często badany pod kątem jego wpływu na zdrowie serca, w tym na ciśnienie krwi. Istnieją pewne dowody sugerujące, że grzyb Reishi może pomóc w regulacji ciśnienia krwi, ale wyniki badań są różnorodne, a wpływ grzyba na ciśnienie krwi może być nieco subtelny. Niektóre badania wykazały, że spożywanie grzyba Reishi może prowadzić do umiarkowanego obniżenia ciśnienia krwi. Jest to wynikiem jego właściwości rozszerzających naczynia krwionośne i wpływu na regulację układu krążenia. Dodatkowo grzyb Reishi jest również klasyfikowany jako adaptogen, co oznacza, że pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem. Wysokie ciśnienie krwi często związane jest ze stresem, więc działanie adaptogenne grzyba może wpływać na obniżenie ciśnienia. 

Jak długo można stosować grzyby reishi?

Stosowanie grzyba Reishi lub suplementów zawierających jego ekstrakt może być kontynuowane przez różny okres czasu, w zależności od celu stosowania, dawki, indywidualnych potrzeb i odpowiedzi organizmu. W przypadku suplementów diety zawsze warto przestrzegać zaleceń producenta dotyczących dawkowania i monitorować swoje zdrowie podczas stosowania. 

Czy w Polsce rosną grzyby reishi?

Lakownica lśniaca występuje w Polsce, ale w bardzo małych ilościach i znajduje się na liście gatunków potencjalnie zagrożony wyginięciem z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Dlatego jest rzadko spotykany w dzikiej przyrodzie w naszym kraju. Jest to grzyb występujący głównie w klimacie azjatyckim, zwłaszcza w Chinach i Japonii. 

Łatwiej i bezpieczniej jest korzystać z gotowych produktów dostępnych w formie suplementów diety lub ekstraktów, które są bardziej kontrolowane i zawierają dokładnie określoną ilość składników aktywnych

Czy można przedawkować grzyby reishi?

Grzyb Reishi jest ogólnie uważany za stosunkowo bezpieczny, ale jak wszystko, może być przedawkowany, zwłaszcza jeśli znacznie przekroczy się zalecaną dawkę. Przedawkowanie grzyba Reishi może prowadzić do działań niepożądanych, takich jak nudności, biegunka, bóle brzucha czy zawroty głowy. Zawsze należy trzymać się zalecanych dawek podawanych na opakowaniu produktu i stossować się do zaleceń producenta. W razie jakiekolwiek wątpliwości lub obawy dotyczące stosowania grzyba Reishi, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli masz istniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki. Suplementacja powinna być przeprowadzana z umiarem i zgodnie z zaleceniami, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność.

Źródła:

• Didem Sohretoglu1, Shile Huang. “Ganoderma lucidum Polysaccharides as an anti-cancer agent.” 2019

• Yihuai Gao, Shufeng Zhou. “The Immunomodulating Effects of  Ganoderma lucidum (Curt.:Fr.) P. Karst. (Ling Zhi, Reishi Mushroom) (Aphyllophoromycetideae).” 2002
• Yun Cao, Sheng-Hua Wu, Yu-Cheng Dai. “Species clarification of the prize medicinal Ganoderma mushroom “Lingzhi”. 2012
• Ahmet Unlu, Erdinc Nayir, Onder Kirca, Mustafa Ozdogan. “Ganoderma Lucidum (Reishi Mushroom) and cancer.” 2016
• Kenneth Jones. “Reishi Mushroom Ancient Medicine in Modern Times.” 2009
• Xingzhong Jin, Julieta Ruiz Beguerie, Daniel Man‐yeun Sze, Godfrey CF Chan. “Ganoderma lucidum (Reishi mushroom) for cancer treatment.” 2012
• Martina Cizmarikova “The Efficacy and Toxicity of Using the Lingzhi or Reishi Medicinal Mushroom, Ganoderma lucidum (Agaricomycetes), and Its Products in Chemotherapy.” 2017